Sütçü beygiri ve ekonomide Nobel

Ekonomide Nobel ödülleri sahiplerini buldu. Bu yıl 3 profesör tarafından paylaşılan ödülün konusu “bankalar ve finansal krizler” üzerine yapılan araştırmalar oldu. Ödülü eski ABD merkez bankası (FED) başkanı Ben Bernanke, Chicago Üniversitesi’nden Douglas Diamond ve St. Louis’deki Washington Üniversitesi’nden Philip Dybvig aldı.

Üç araştırmacı, özellikle finansal krizler sırasında bankaların ekonomideki rolüne ilişkin yaklaşımlarıyla bu ödüle layık görüldüler. Bu bilim insanları araştırmalarında bir finansal kriz halinde banka çöküşlerinden kaçınmanın hayati bir durum olduğunu vurgulayarak bundan kaçınmanın yolları ayrıntılı olarak açıkladılar.

Ödülün verildiği bilim adamları konusunda farklı görüşler öne sürülse de yapılan araştırmaların içeriği ve piyasa uygulamaları düşünüldüğünde, literatürde tartışma götürmez bir ilerlemeyi görmekteyiz.

Doğrusu ve yanlışı ile yapılan çalışmaların çok değerli olduğunu, küresel kapsamda binlerce doktora tezine ve endüstri uygulamalarına ışık tuttuğu ve bundan sonra da tutacağı çok ama çok açıktır. Tüm bunları içinde bulunduğumuz gün içinde yapılan yorumlarda da inanın fazlasıyla gördük ve hissettik zaten.

BİLİME VERİLEN DEĞER

Bilime verilen değer bilim insanı ve onun yarattığı ürüne özgüdür. Ölçüsü sadece maaş veya övgü değildir. Doğal olarak bunlar çok önemlidir ama esas olan üniversitelerin bilim insanı beraber yürümesi, teşvik etmesi ve bunun sürekliliğidir.

Biz bunu yapmadık ülkemizde…

Daha bu fikir ile de yapmak için bir potansiyele sahip değiliz. O potansiyel ki ülke verimliliğini, üretimdeki artık değeri, ihracattaki genişlemeyi ve daha da önemlisi teknolojik seviyeyi belirler.

Kalkınmanın temelidir.

Ülkedeki patent sayısının bir göstergesidir bilime verilen değer. Bir adım ötesinde elde patentle üretimde yaratılan ürün çeşitlendirmesi ve uluslararası rekabet kazanımıdır.

İşte bu kazanım hem orta hem de uzun vadede cari açığı kapatma, dış ticaretteki kazanımla ticaret fazlası verebilir konuma gelmedir.

Bununla da bitmiyor refah artışı…

Düşük enflasyon oranı ile çalışanın her istediği ürünü, arabayı, evi alabilmesi ve ileriye dönük tasarruflarını artırabilmesidir bilime verilen değer.

Kişinin kendisine ve ailesine daha fazla zaman ayırmasıdır.

Toplumsal mutluluktur kısacası…

SÜTÇÜ BEYGİRİ VE VERİMLİLİK

Verimliliği ekonomide belirli bir zaman diliminde yapılan iş sonucunda yaratılan ürün veya hizmetin miktarı/değeri olarak tanımlarız. Verimliliği yüksek olan ülkelerin diğerlerine göre refah seviyesi daha yüksek, sözü daha fazla dinlenendir.

Bunun bilim ve bilim insanına verilen değer ile yakından ilgili olduğunu söylemeye gerek var mı?

Yok tabii ki…

Kurumsal yapının uygun bir şekilde işlediği, iyiyle iyi olmayanın ayırt edildiği; iyinin kendi değerinin daima karşılığının verildiği ve aynı zamanda bunun teşvik edildiği bir ortam ilerlemenin yeterli olmasa da gerekli koşulunu ifade eder.

Yoksa sütçü beygiri misali fakirliğin tadını sonuna kadar hissederiz.