teyit.org, Kaz Dağları'nda kaç ağaç kesildiğini açıkladı

Haber kaynağı olarak interneti kullananların doğru bilgiye ulaşmasını sağlamak amacıyla kurulan teyit.org, Kaz Dağları'ndaki Kirazlı bölgesinde altın madeni için kaç ağaç kesilmiş olabileceğini araştırdı.

Ağaç katlimınının ardından altın madeni için 195 bin ağacın kesildiği iddiasına karşılık hükümet, Kirazlı'nın Kaz Dağları'nda yer almadığını açıklarken, iddiaların aksine 13 bin ağacın kesildiğini savunmuş ve madende siyanür kullanılmayacağını açıklamıştı.

Medyada yer alan bu iddiaların ardından harekete geçen teyit.org, hazırladığı kapsamlı bir çalışmayla doğaya verilen zararın boyutlarını araştırdı.

Alican Acanerler imzasıyla teyit.org sitesinde yayınlanan çalışmada, Kirazlı'daki maden işletmesi için toplamda kaç ağacın kesildiğini söylemenin birbirinden farklı dijital yöntemlerinin mevcut olduğu belirtilirken, kurumların açıkladığı verilere güvenmeyip açık kaynaklı uydu görüntülemeleri yardımıyla da hesap yapılabileceği de belirtildi.

"Bu yazıda Kirazlı’daki altın projesi için kesilen ağaç sayıları hakkında dile getirilen iddiaları araştırmak için nasıl bir yol izlenebileceğini anlatmaya çalışacağız. Sonrasında ise kesilen ağaçların yerine 14 bin ağaç dikildiği iddialarına yanıt vereceğiz" diye başlayan çalışma da, "Kirazlı’daki maden işletmesi için toplamda kaç ağacın kesildiğini söylemenin birbirinden farklı dijital yöntemleri mevcut. Kurumların açıkladığı verilere güvenmeyip açık kaynaklı uydu görüntülemeleri yardımıyla siz de bir hesap yapabilirsiniz" bilgisi verildi.

'EN AZ 69 BİN EN FAZKA 115 BİN AĞAÇ KESİLDİĞİNİ SÖYLEYEBİLİRİZ'

Yaptığıaraştırma sonucu Kirazlı'da, en az 69 bin 595, en fazla 115 bin 992 ağaç kesildiğini söyleyen teyit.org'un araştırmasında şu bilgilere ulaşıldı:

"Kirazlı’da kesilen ağaçlar konusunda bizim Global Forest Watch (GFW) ile yaptığımız hesaba göre en az 69 bin 595 en fazla 115 bin 992 ağaç kesildiğini söyleyebiliyoruz. Fakat bunun yanı sıra akademisyenler ve TEMA Vakfı gibi bağımsız kuruluşların hesapladıkları sayıların 180-195 binin üzerinde olduğunu görebiliyoruz. Bu hesaplamaların birbirinden farklı yöntemleri mevcut. Kimi elinde orman envanteri olmamasına rağmen ağaçların türlerinin simgeleri ile alan bazlı bir hesaplama yürütürken kimi de Greenpeace gibi uluslararası örgütlerden faydalanan uzman kadroları oluşturarak bir sayı ortaya çıkarıyor. ÇED raporunda ise 45 bin sayısı ile karşılaşıyoruz. Tüm bu açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda bakanlığın paylaştığı 13 bin sayısının çok az bir değeri gösterdiği söylenebiliyor. Farklı sonuçların çıkmasının temel sebebinin veri eksikliği olduğunu söylemek gerek.

Kesin bir sayı verilememesinin başlıca sebebi ise ÇED raporunda bölgedeki ağaç türlerine göre ekilebilecek fidan sayısının hesaplama yönteminin net bir şekilde anlatılmamış olması. Ayrıca belirsizliğin başka bir nedeni de bölgede proje çalışmalarından önce halihazırda olan ağaçların net bir sayısını veren 2007 orman envanterinin kamuya açıklanmaması. Öncelikle yıldan yıla Kirazlı’daki ağaç kesimini görebileceğimiz uydu görüntüsü hizmeti sunan birçok dijital araç bulunuyor. Google Earth Pro ve Google Haritalar’ın yanında başka araçları da kullanmak iyi bir fikir olabilir. Bunlara bir örnek ise Planet Labs. "

'UYDU GÖRÜNTÜLERİNDE KESİLEN AĞAÇLAR GÖRÜLEBİLİYOR'

Benzer mevsimlerde çekilen görüntülerden örnek olması açısından Kirazlı Balaban Tepesi’nin Temmuz 2017-Temmuz 2019 karşılaştırması için bir video yayınlayan teyit.org, bölgede kesilen ağaç sayısını tespit edebilmek için bazı ipuçları verdi:

Öncelikle bölgede kaç ağacın kesildiğine ilişkin iddiaları teyit edebilmeniz için size yardımcı olabilecek yolları ve dijital araçları göstermeye çalışacağız. Bu araçlardan ilki Global Forest Watch’un (Küresel Orman İzleme Örgütü: GFW) internet sitesi üzerinden erişilebilen haritalar. GFW’tan ağaç sayısı değişimini yıllık bazda görebilmek için öncelikle gitmek istediğiniz noktayı seçip o noktadaki bir alanı işaretlemeniz gerekiyor. Ardından karşınıza işaretlediğiniz alanın hektar bazında büyüklüğü ve bu alanda 2001’den sonra dikilen ve kesilen ağaçların olduğu bölgelerdeki kayıplar çıkıyor.

Kirazlı mevkiindeki proje sahası harita üzerinde işaretlendiğinde bölgede şirketin projeye başladığı yıl olan 2009’dan bugüne kesilen ağaçları (tree loss) yıllık bazda görebilmek mümkün. GFW’taki bilgilerden yola çıkarak kazı alanındaki ağaçların kesim yoğunluğunun 2018 yılı içerisinde arttığı söylenebiliyor.